Kamu İşİnİn aksamadan yürütülmesİ İçİn alınmış en İyİ tedbİr
Uğur Sökmen
Ankara Maliye Okulu – 197?
Per. Gen. Mdlüğü Daire Başkanı
Kamu işinin aksamadan yürütülmesi için alınmış en iyi tedbir
Genel toplum düzenini sağlayan ceza kuralları kamu işi düzenini korumaya yetmez. Kamu işinin en iyi biçimde aksatılmadan yürütülmesi gerekir. Kamu işinin aksamadan işlemesini sağlayacak ayrı kurallar gereklidir.
Disiplin hukuku bu kuralları koyar, hizmet suçlarını ve cezalarını belirler.
Yönetim, yönetilenler hakkında yaptırım uygulama yetkisine sahiptir. Bu yetki, yasalarla belirlenen koşullarda kullanılır. Suç ve cezalar, Anayasa’ya uygun olarak yasayla konulabilir.
Suçun tespiti ve ortaya çıkartılması için soruşturma yapılır. Kamu işini Devletin resmi görevlisi olarak yürüten kamu görevlilerinin görev anlayışları, yetkileri ve sorumluluklarının sınırı kamu yararı ile sınırlandırılmıştır. Bu sınırlandırma dışına çıkan kamu görevlilerine uygulanan yaptırım disiplin cezalarıdır.
Disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller ile bunlara uygulanacak cezalar Personel Kanununda gösterilmiştir. Disiplin cezaları durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre yönetim tarafından verilmektedir.
Devlete ait resmi bir kurumda çalışanların, yönetim düzenini bozucu davranışlarına karşı uygulanan yaptırımlar, disiplin cezalarıdır.
Disiplin cezaları, Personel Kanununa göre, kamu işinin gereği gibi yürütülmesini sağlamayı amaçlamaktadır.
Disiplin cezası memurun görevli bulunduğu kurumun çalışma düzenini bozucu davranışlarda bulunanlara ve gelecek için uyarıcı etkilerde bulunmak amaç ve nedenleriyle verilmektedir.
Bununla yasaklanmış bir davranışın cezalandırılması suretiyle, aynı tür davranışların yeniden yapılmasına engel olmak amaçlanmaktadır.
Böylelikle, memura kanunların, tüzüklerin ve yönetmeliklerin yasakladığı veya uyulmasının istediği hususlardan hangisine aykırı davranışlarda bulunduğunu cezalandırma yoluyla hatırlatılmasıdır.
Kamu işini Devletin resmi görevlisi olarak yürüten kamu görevlilerinin, yasaklar, sorumluluklar ve ödevler bulunmaktadır.
-Kanun, tüzük, yönetmelik hükümlerine göre yapmak zorunda olduğu görevleri yapmamaları hali,
– Uymak zorunda olduğu kurallara uyulmaması hali.
– Yapılması yasaklanan eylemlerin yapılması halidir.
Personel Kanununda hangi eylemler için hangi cezaların uygulanacağı sayılmış ve hafiften başlamak üzere daha ağır olanına doğru; önleyici, cezai nitelikli ve yasaklayıcı şeklinde sıralanmıştır.
Uyarma ve kınama cezaları önleyici disiplin cezalarıdır.
Aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezaları cezai nitelikte yani somut sonuçlu disiplin cezalarıdır. Her iki cezanın da maddi yönü bulunmakta ve aylığa etki etmektedir. Aylıktan kesme cezasında; memurun, brüt aylığından 1/30 -1/8 arasında kesinti yapılmaktadır.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasında; memurun, bulunduğu kademede ilerlemesi 1–3 yıl durdurulmaktadır. Öğrenim durumları nedeniyle yükselebilecekleri kadroların son kademesinde bulunan memurların ise, brüt aylığından 1/4–1/2 arasında kesinti yapılmakta ve tekerrüründe görevlerine son verilmektedir.
Aylıktan kesme cezasının uygulanmasında aylıktan yapılacak kesintinin hesabında aylık kavramına giren; aylık gösterge ve ek gösterge ile Kanunları uyarınca aylıklara ilişkin hükümler uygulanacağı belirtilen taban aylığı, kıdem aylığı, zam ve tazminatlar, varsa makam tazminatı, temsil tazminatı, görev tazminatı ve yabancı dil tazminatı ile ek ödeme gibi bütün unsurların dikkate alınması gerekir.
Devlet memurluğundan çıkarma yasaklayıcı disiplin cezasıdır. Memuriyet statüsüne etkisi bulunmaktadır. Devlet memurluğundan çıkarma cezasında, bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarılmaktadır.
Ayrıca, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarının bazı görevlere atanamamaya etkisi bulunmaktadır. Üst yönetim görevlerine atanacakların bu göreve atanırken cezai nitelikli disiplin cezası almamış olması ve bu görevi yürütürken ise cezai nitelikli disiplin cezası almaması gerekmektedir.
Aylıktan kesme cezası ile tecziye edilenler 5 yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile tecziye edilenler 10 yıl boyunca daire başkanı kadrolarına, daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolara, bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadrolarına, düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyeliklerine, vali ve büyükelçi kadrolarına atanamazlar.
Disiplin cezaları, kamu işlerinin özelliği ve yararı bakımından kamu görevlisinin kamu işini daha iyi görmesi, görevine ve işine bağlı olması amacıyla ve kamu görevlilerinin üst, ast zinciri içinde denetimini yürütmek ve böylece kamu işinin en iyi biçimde yürütülmesi için alınmış tedbirlerdir.
Esenkalın
turkhabertime.com sitesinden alınmıştır.