admin
[ 06|82|2064 ]
- Yayın tarihi:
İçindekiler
1908’de meşrutiyet inkılabı olunca memleketin muhtelif müesseselerinde ıslahat yapılmıştı.
Maliye memurlarının bilgi ve tecrübeleri arttırılarak muktedir mal memurları yetiştirmek maksadı temin edilmek için merkez ve taşra memurlarına lüzumlu dersleri öğretmek üzere bir Maliye Meslek Mektebi kurulmasına karar verildi. Bu karar üzerine 1909 tarihinde Bayazıt’ ta Fuat Paşa Konağı içinde bulunan Maliye Nezareti arkasında Kupon Dairesinde maliye memuru yetiştirilmek üzere ilk defa olmak üzere Maliye Mektebi açıldı. Maliye Mektebine de ilk müdür olarak İktisatçı Zühtü Bey tayin edildi. Mektebin programına da Maliye meselesini alakadar dersler konularak, bu derslerin okutulmasını da Maliye Nezareti Umum Müdürlerine verildi.
Bununla beraber, umumi kültür derslerinden hukuk, iktisat, tarih, coğrafya gibi dersler de konularak, talebelerin kültür seviyelerinin yükselmesine de ehemmiyet verilmiştir. Mâliye Mektebinin idare heyeti ve muallimler ücreti için de şu tahsisat konulmuştu. 1909 bütçesine 64.200 kuruş, 1910’da 64.200; 1911’de 93.000; 1912’de 137.700; 1913’de 143.000; 1914’de 147.000; 1915’de 177.000…
2. Kuruluş
Maliye Mektebine talebeler, maliye memurlarından alınıyordu. Maliye Mektebi iki kurstan ibaretti. Birinci kurs 4 aylık olup, buradan çıkan talebeler tahriri musakkafat işlerine bakmak üzere yetiştiriliyordu. 1911 senesinde ise ikinci bir kurs daha açılarak bunlar hazine sınıfı, yani mal müdürü yetiştirilmek üzere kurulmuştu.
Bu kurs iki senelik olup, bu kısımda muhasebecilik dersleri genişletilerek mezun olanlara yüksek mektep hakkı verilmişti.
Maliye Mektebinde yetişen talebelerden, memleket büyük faideler temin etmişti. Beyazıt’taki bu Maliye Mektebi 1915 tarihine kadar yani 1.Cihan Savaşının ikinci senesine kadar devam etti.
“Harbin devamı yüzünden Maliye Mektebi kapalı kalarak, Maliye Nezareti bu kıymetli elemanlardan mahrum kaldı.”
1918 senesinde 1. Cihan Harbinden Osmanlı İmparatorluğunun yenilmiş olarak çıkması üzerine bir daha Maliye Mektebinin açılmasına imkan kalmadı.
Fakat Anadolu’da, milli mücadele başlaması üzerine bir kısım memurlar Ankara’ya kaçtılar. Nihayet 1922’de Büyük Zafer doğunca Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti tarafından kurulmuş olan vekaletler, bütün yurda mucibince hakim oldular.
24/Temmuz/1923’de Lozan anlaşmasından sonra Cumhuriyet ilan edilerek, Ankara’da hükümet merkezi oldu.
Bütün vekaletler Ankara’da faaliyetlerine devam ettiler. Cumhuriyetin ilanından sonra ilk Cumhurreisi Gazi Mustafa Kemal Paşa memlekette inkılaplar yaparken Türk maliyesinde de yeni inkılaplar yapılıyordu.
Yeni maliye memurlarını da inkılap Türkiye’sinin gençlerinden yetiştirilmek arzu edildiğinden, o zamanlar Maliye Vekili bulunan Hasan Saka zamanında bir Maliye Mektebi kurulması kararlaştırıldı.
1924 senesinde Ankara’da Saman Pazarı civarında Şengül Hamamı yanında bulunan, Sakarya Muharebesi sırasında 2 numaralı hastahane olarak kullanılan ve sonra da Türk Ocağı binası yapılan Konferans Salonunda Maliye Mektebi açıldı.
İlk müdürlüğüne de Maliye Vekaleti Zat İşleri Müdürü bulunan Cemal Gönülal ve idare işlerine bakmak üzere de Cafer Sayit Bey tayin edildiler.
Maliye Meslek Mektebinde, maliye memurlarından talebe alınarak kurs müddeti 9 ay olmak üzere tedrisata başlanıldı.
1918 senesinde 1. Cihan Harbinden Osmanlı İmparatorluğunun yenilmiş olarak çıkması üzerine bir daha Maliye Mektebinin açılmasına imkan kalmadı.
Fakat Anadolu’da, milli mücadele başlaması üzerine bir kısım memurlar Ankara’ya kaçtılar. Nihayet 1922’de Büyük Zafer doğunca Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti tarafından kurulmuş olan vekaletler, bütün yurda mucibince hakim oldular.
Bu kurs iki senelik olup, bu kısımda muhasebecilik dersleri genişletilerek mezun olanlara yüksek mektep hakkı verilmişti.
Maliye Mektebinde yetişen talebelerden, memleket büyük faideler temin etmişti. Beyazıt’taki bu Maliye Mektebi 1915 tarihine kadar yani 1.Cihan Savaşının ikinci senesine kadar devam etti.
16/Eylül/1925 tarihli ve 2473 sayılı İcra Vekilleri Kararı ile mektebin unvanı Maliye Tatbikat Mektebi Alisi oldu.
Bu tarihten itibaren mektep, Maliye Meslek Mektebi olarak devam etti. Maliye Meslek Mektebi Türk Ocağı Salonunda derslerine devam ederken, eski Dahiliye Vekaletinin arkasında yeniden yapılan bir küçük binaya naklonuldu. Burada bir müddet, tedrisattân sonra mektep Başvekalet binası yanında bulunan ve milli mücadele yıllarında postahane olan binaya nakil edildi.
İlk mezun talebeler kur’a usulü ile memleketin muhtelif vilayet ve kasabalarına gönderildiler.
Sonradan Maarif Vekaletine bu mektebin müfredat programı tetkik ettirildi. Fakat mektep bir kurs mahiyetinde olduğu anlaşıldığından derecesinin tayini bahis mevzu olamayacağı Maarif Vekaletinin 22/Eylül/1926 tarihli ve 2320/956 sayısı ile bildirildi.
Bir müddet sonra bu bina da Hukuk Fakültesi yatakhanesi olarak kullanılınca mektep, Hariciye Vekaleti yanında yeniden yapılan Hukuk Fakültesine nakledildi. Burada tedrisata öğleden sonra 4’den 6’ya kadar devam edildi.
Bu binadan sonra da Defterdarlık binasının bir kısmına naklonuldu. Evkaf apartmanının bir kısmı da yatakhane ittihaz olundu. Mektep bu binada iken iki kısma ayrıldı. A kursu maliye memurlarından alınan talebelerden teşekkül ediyor, tedrisatı iki sene devam ediyordu.
B kısmı ise orta mektep talebelerinden imtihanla alınan talebelerden teşekkül ediyordu. Bu kısım üç senelik idi. 1944 senesinde Maliye Vekili Nurullah Esat Sümer zamanında Çankırı Kapı civarında yeniden modern bir şekilde yapılan yeni binaya nakil ederek tedrisata devam edildi.
1943 tarihinde Maarif Vekaletinin 748 numaralı emri ile Maliye Meslek Mektebi Maliye Okulu adı ile lise derecesine muadil olarak kabul edildi.
İzmir ve İstanbul Maliye Okullarının Açılışı
İzmir Maliye Meslek Lisesi1977 Yılında İzmir Karşıyaka da kurulmuştur. İlk mezunlarını 1979-1980 yılında veren İzmir Okulumuz 1984 yılında İzmir Üçkuyular semtindeki kendi binasına taşınarak Bakanlığımızca eğitime son verilen 2003 yılına kadar 1600 kişi dolayında mezun vermiştir.
Sonrasında okul binamız kurs binası olarak hizmete devam etmiştir. Okulumuzun ilk müdürü Fehmi SALIK’tır. Fehmi Bey’in müdürlüğü 1-2 yıl sürer. Sonrasında Ahmet ERGENÇ 1996 yılına kadar Okul Müdürü olarak göreve devam eder. 1996 yılında okulun kapandığı 2003 yılı Temmuzuna kadar da Müdür Vekili olarak M.Fahri ARTAN görev yapar.
İzmir ve İstanbul Maliye Okulllarının tarihi ve yöneticileri hakkındaki bilgiler için Öğretmenimiz Sayın M. Fahri ARTAN’a ve İst.-1982 mezunumuz Sayın Ahmet AK’a teşekkür ederiz.
9 Mart 1979 tarihinde Halkalı Ziraat Meslek Lisesinin bir bölümünde eğitime devam ettikten sonra 5 Kasım 1979 günü Çapa’daki kiralık binasına taşınır ve Bakanlığımızca kapatıldığı tarih olan 31.12.1989 tarihine kadar burada eğitime devam eder.
Müdürlerimiz
Ankara’da 1924 senesinden beri Maliye Meslek Mektebine Cemal Gönülal, Macit (?), Yusuf Kemal, Şefik Güran, Cemal Yorulmaz, Tevfik Koral; 1945 yılında da Turgut Tarhan müdür olarak hizmette bulunmuşlardır.
Okulumuzda (Ankara) Adil Cömert, Şemsettin Ataman, Fevzi Kırbıyık, Seher Amiklioğlu ve Ataman Aydınlı; (İstanbul) Kurucu Müdür Zeynel Eroğlu, (merhum) Vedat Kurtsatan, İsmail Güçlüer, Emin Kavasoğlu ve Hüseyin Canbağ; (İzmir) Fehmi SALIK, Ahmet ERGENÇ ve M. Fahri ARTAN okul müdürü olarak görev yapmışlardır.
İstanbul Maliye Okulunun ilk müdürü 07.11.1978-22.01.1981 tarihleri arasında Zeynel EROĞLU’dur. Sonra sırasıyla 22.01.1981-13.05.1981 tarihlerinde Md. Vekili olarak (Merhum) Vedat KURTSATAN, 13.05.1981-13.07.1981 tarihlerinde Müdür vekili olarak İsmail GÜÇLÜER, 13.07.1981-15.12.1981 tarihlerinde Md Vekili olarak Harun ÜNAL, 15.12.1981-01.04.1982 tarihine kadar Md.Vekili (?), 01.04.1982-04.10.1983 tarihlerinde İstanbul Maliye Meslek Lisesi müdürü olarak M. Emin KAVASOĞLU, 04.10.1983-01.07.1987 tarihleri arasında Hüseyin CANBAĞ, 01.07.1987-31.12.1989 tarihlerinde Md.Vekili olarak ise M.Fahri ARTAN görev yapmışlardır.
İstanbul Maliye Okulu ilk mezununu 1980 -1981 yılında, son mezununu ise Maliye Meslek Lisesi olarak 1987-1988 eğitim öğretim döneminde vermiştir. İstanbul Maliye Okulu açıldığı tarihten kapatıldığı tarihe kadar 8 eğitim-öğretim döneminde 498 mezun vermiştir.
Kapatma
Ankara Maliye Meslek Lisesi Eylül 1997’de kapanmış ve öğrenciler İzmir Maliye Meslek Lisesine nakledilmiştir.
1977 yılında İzmir Maliye Meslek Lisesi, 1978 yılında İstanbul Maliye Meslek Lisesi kurulmuş; ancak İstanbul Maliye Meslek Lisesi 1989 yılında, İzmir Maliye Meslek Lisesi ise 2003 yılında kapatılmıştır.